Cơ sở pháp lý:

• Luật Doanh nghiệp 2020
• Luật đầu tư 2020
• Nghị định 01/2021/NĐ-CP của Chính phủ về đăng ký doanh nghiệp
• Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc hướng dẫn về đăng ký doanh nghiệp

1. Thế nào là mua bán, chia, tách, hợp nhất, sáp nhập doanh nghiệp?

1.1. Mua bán doanh nghiệp là gì?

Pháp luật Việt Nam chưa có định nghĩa cụ thể về việc mua bán doanh nghiệp, và việc mua bán doanh nghiệp mới đang chỉ dừng lại về mặt quy định ở việc mua bán toàn bộ doanh nghiệp tư nhân được quy định trong Luật doanh nghiệp 2020.

Trên thực tế, việc mua bán doanh nghiệp vẫn diễn ra ở các loại hình doanh nghiệp khác ngoài doanh nghiệp tư nhân. Nhưng khác với việc bán toàn bộ doanh nghiệp như doanh nghiệp tư nhân thì các loại hình Công ty TNHH, Công ty cổ phần thực hiện bán doanh nghiệp một cách gián tiếp thông qua hình thức chuyển nhượng vốn/ chuyển nhượng cổ phần.

Như vậy, có thể hiểu rằng mua bán doanh nghiệp là việc một doanh nghiệp được mua hoặc bán lại thông qua các hình thức như mua bán trực tiếp hay mua bán gián tiếp bằng cách chuyển nhượng vốn. Cá nhân, tổ chức mua lại doanh nghiệp sẽ có quyền sở hữu hợp pháp đối với doanh nghiệp được mua.

Vì vậy có thể chia ra các hình thức mua bán doanh nghiệp như sau:

• Bán toàn bộ doanh nghiệp tư nhân
• Chuyển nhượng cổ phần trong Công ty cổ phần
• Chuyển nhượng phần góp trong Công ty TNHH một thành viên
• Chuyển nhượng phần góp trong Công ty TNHH hai thành viên trở lên

Xem thêm: Mua bán doanh nghiệp là gì? Các hình thức mua bán doanh nghiệp?

1.2. Chia doanh nghiệp là gì?

Theo Khoản 1 Điều 198 Luật doanh nghiệp định nghĩa chia công ty như sau:

“Công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần có thể chia các tài sản, quyền và nghĩa vụ, thành viên, cổ đông của công ty hiện có (sau đây gọi là công ty bị chia) để thành lập hai hoặc nhiều công ty mới.”

Ví dụ: khi Công ty A muốn chia thành hai công ty mới, lúc này Công ty A sẽ chia các tài sản, quyền và nghĩa vụ, thành viên, cổ đông của công ty ra để thành lập hai công ty mới là Công ty B và Công ty C. Về bản chất, sự tồn tại của công ty A (đóng vai trò là công ty bị chia) sẽ chấm dứt, để hình thành nên hai công ty mới là Công ty B và Công ty C.

1.3. Tách doanh nghiệp là gì?

Căn cứ Điều 199 Luật doanh nghiệp 2020 quy định về tách công ty như sau:

“Công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần có thể tách bằng cách chuyển một phần tài sản, quyền, nghĩa vụ, thành viên, cổ đông của công ty hiện có (sau đây gọi là công ty bị tách) để thành lập một hoặc một số công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần mới (sau đây gọi là công ty bị tách) mà không chấm dứt tồn tại của công ty bị tách.”

Với tách công ty: ví dụ như Công ty TNHH A muốn tách ra để thành lập thêm một công ty mới là Công ty TNHH B, lúc này Công ty TNHH A sẽ chuyển một phần tài sản, quyền, nghĩa vụ, thành viên, cổ đông của công ty để thành lập thêm một công ty mới là Công ty TNHH B. Như vậy, khác so với chia công ty thì ở hoạt động tách công ty, Công ty TNHH A (đóng vai trò là công ty bị tách) không bị chấm dứt tồn tại, như vậy sau khi tách thì ta sẽ có hai công ty là Công ty TNHH A và công ty mới là Công ty TNHH B.

1.4. Hợp nhất doanh nghiệp là gì?

Về hợp nhất công ty, Khoản 1 Điều 200 Luật doanh nghiệp 2020 quy định:

“Hai hoặc một số công ty (sau đây gọi là công ty bị hợp nhất) có thể hợp nhất thành một công ty mới (sau đây gọi là công ty hợp nhất), đồng thời chấm dứt tồn tại của các công ty bị hợp nhất.”

Trong trường hợp này, ví dụ như khi Công ty A hợp nhất với Công ty B thành Công ty C , lúc này, sự tồn tại của 2 công ty A và B (đóng vai trò là công ty bị hợp nhất) là không còn sau khi hợp nhất nữa, mà hình thành nên một công ty mới là Công ty C (đóng vai trò là công ty hợp nhất).

1.5. Sáp nhập doanh nghiệp là gì?

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 201 Luật doanh nghiệp 2020 thì sáp nhập công ty có thể hiểu như sau:

“Một hoặc một số công ty (sau đây gọi là công ty bị sáp nhập) có thể sáp nhập vào một công ty khác (sau đây gọi là công ty nhận sáp nhập) bằng cách chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp sang công ty nhận sáp nhập, đồng thời chấm dứt sự tồn tại của công ty bị sáp nhập.”

Ví dụ như Công ty A bị sáp nhập vào Công ty B, như vậy lúc này sau khi chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của mình sang công ty B thì sự tồn tại của Công ty A sẽ bị chấm dứt. Tại đây không hình thành nên một doanh nghiệp mới mà chỉ chấm dứt sự tồn tại của công ty A, còn công ty B với vai trò là công ty nhận sáp nhập sẽ có sự thay đổi về vốn điều lệ, thành viên, v…v… nói cách khác là sự thay đổi về đăng ký doanh nghiệp, chứ không trở thành một doanh nghiệp mới.

2. Phân biệt giữa mua bán, chia, tách, hợp nhất, sáp nhập doanh nghiệp

Trên đây là một số chia sẻ của Luật Thiên An Minh về Phân biệt giữa mua bán, sáp nhập doanh nghiệp. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ vấn đề pháp lý khác, bạn vui lòng liên hệ bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua zalo/ facebook/ hotline: 092.7584.888 để được hỗ trợ tư vấn và hoàn thành thủ tục nhanh nhất!